Vinissima’s wegwijzer naar Bulgaarse inheemse druivenrassen en wijnen

Onlangs mocht ik als jurylid deelnemen aan het Concours Mondial de Bruxelles. In drie dagen tijd testten 350 juryleden uit 50 landen maar liefst 8.750 wijnen! Het gaat natuurlijk om de medailles. Dit jaar vond de 22^e editie van dit grandiose en grootse concours plaats in de mooie oude Bulgaarse stad Plovdiv (zie reisverslag binnenkort hier). Aan de vooravond kregen de deelnemers een kleine introductie Bulgaarse wijnen.

Mij ging het bij deze proeverij met name om de inheemse druivenrassen. Druivenrassen dus die je elders in de wereld niet of nauwelijks tegenkomt. Dan zit je in Bulgarije goed, want er zijn heel wat bijzondere rassen te vinden.

Vijf wijnregio’s
Het grote verschil van het klimaat van Bulgarije’s wijnregio’s zit in de scheiding van noord en zuid. Ongeveer ter hoogte van hoofdstad Sofia loopt horizontaal naar het oosten het Balkan-gebergte (Stara planina). Dit 600 kilometer lange gebergte deelt het land in tweeën. Noord-Bulgarije kent een continentaal klimaat, terwijl de zuidelijke regio’s warmer en droger zijn.

Naast deze grove splitsing, kent Bulgarije vijf wijnregio’s:

• Danubian Plain Region (noord): gematigd continentaal klimaat met koude winters en hete droge herfst; goed voor wit en mousserend (méthode tradionelle) en fruitig fris rood; onder andere muscat ottonel, chardonnay, sauvignon blanc, aligoté, merlot, cabernet sauvignon, pamid en gamza. Aanbevolen wijnproducenten o.a. Vinal AD.
• Black Sea Region (noordoost en oost, aan de Zwarte Zee): maritiem klimaat met een lange milde herfst; goed voor crispy droog wit, halfdroog wit en wat rood; traminer, dimyat, chardonnay, riesling, muscat ottonel, ugni blanc, sauvignon blanc, traminer, merlot, pinot noir. Hier komt 30% van de Bulgaarse wijnen vandaan. De regio omvat ook Sungurlare Valley waar de rode misket aangeplant wordt. Aanbevolen wijnproducenten o.a. Minkov Brothers (zie foto), Ethno, Santa Sara, Villa Yambol.
• De kleine Rose Valley (Sub-Balkan) in het midden net onder het gebergte: omringd door bergen; goed voor elegant droog wit, halfdroog wit en fruitig rood; onder andere misket, chardonay, muscatel, riesling, chardonnay, sauvignon blanc en rkatseteli, wit van de rode misket, maar ook wat cabernet sauvignon en merlot. Aanbevolen wijnproducenten o.a. Angelus Estate (zie foto), Domaine Boyar, Sopot, Rose Valley Winery, Vinex Slavyantsi.
• Thracian Lowands Region (midden en zuid; de Thracische vlakte): mediterraan klimaat met milde regenachtige winters en hete droge zomers; veel wijnproducenten in dit gebied; goed voor full-bodied wit en extractrijk rood. Mavrud en daarnaast merlot, cabernet sauvignon, pamid en de witte muscatel. Aanbevolen wijnproducenten o.a. Bessa Valley, Dragomir, Edoardo Miroglio, Terra Tangra, Asenovgrad, Bulgarian Heritage, Villa Ustina, Spiritus Sanctus, Saedynenie Winery, Midalidare Estate, Rumelia, Castra Rubra, Domain Menada.
• De Struma Valley (zuidwest): karakteristiek mediterraan klimaat; vooral droge full-bodied rode wijnen en zoete en dessertwijnen. Lokale shiroka melnik loza en cabernet sauvignon en merlot komen hier voor. Aanbevolen wijnproducenten o.a. Logodaj, Vinprom, Levonuovo, Damyanitza, Zlaten.

Wijnstijlen
Anders dan veel voormalige Oostbloklanden, was het in Bulgarije nooit echt gangbaar om halfzoet rood te maken. Dat kom je er dus ook nu nauwelijks tegen, zelfs niet voor de lokale markt, zoals bijvoorbeeld in Macedonië wel. Verder zie je een breed scala aan wijnstijlen: droog en crispy wit, aromatisch wit, rosé, rood van soepel tot krachtig, wat mousserend, en wat dessertwijn. Daarnaast wordt er rakija (of rakia) gemaakt, een grappa-achtig wijndistillaat. Een topper in dat segment is Burgas 63 Special Selection van Black Sea Gold Pomorie (zie foto). Deze rakija is gemaakt van muskat ottonel en een beetje hamburg misket en super zacht en zuiver. Een aanrader.

Commerciële ruggengraat
De commerciële ruggengraat voor veel Bulgaarse wijnproducenten waren en zijn de internationale / Franse rassen waarvan Bulgarije een goede exportmarkt verwachtte. We hebben het dan dus over bekende rassen als de witte sauvignon blanc, chardonnay, riesling en viognier en voor rood merlot, cabernet sauvignon, cabernet franc, pinot en syrah. De wijnindustrie was in de communistische tijd staatsgecontrolleerd en veel goedkope wijn ging naar de Sovjet-Unie. Medio jaren ’80 van de vorige eeuw was het hoogtepunt, daarna daalde de export naar de SU drastisch dankzij de anti-alcohol maatregelen van Gorbatsjov. In 1990 was de productie nog maar een kwart van vijf jaar daarvoor toen het land tot de grote – in volume – wijnproducenten van de wereld behoorde! Inmiddels stijgt de wijnproductie weer.

Buitenlandse investeringen
Gedurende de 90-ger jaren werden veel staatsbedrijven geprivatiseerd en werd er buitenlands kapitaal aangetrokken. Ook kwam er interesse van buitenlandse wijnmakers. Denk aan de Italiaanse textielmagnaat Edoardo Miroglio, de Franse diustributiefirma Belvedere en natuurlijk de Duitse aristocraat Graaf Stephan von Neipperg die ook al een aantal top-châteaus in Bordeaux bezit onder de vleugels van zijn Vignobles Comtes von Neipperg (waaronder de Saint-Émilion grand cru classés Château Canon La Gaffelière en La Mondotte) (zie foto met graaf Stephan von Neipperg van Bessa Valley). Dankzij een mooie deal met Pepsico (cola in ruil voor Californische expertise op het gebied van wijnmaken), kreeg de Bulgaarse wijnindustrie meer buitenlandse wijnkennis.

‘Icon grape’ Mavrud
De wijnen van de bekende internationale druivenrassen kunnen in Bulgarije aardig tot zeer goed zijn (denk aan de krachtige blendwijnen van Bessa Valley of de fijne wijnen van pinot noir-specialist Edoardo Miroglio) en er zijn mooie frisse sauvignons en (houtgelagderde) chardonnays, maar mijn persoonlijke voorkeur gaat toch uit naar de ontdekkingsreis en het onbekende.

Wat malbec is voor Argentinië, furmint voor Hongarije (zie hier), vranec voor Macedonië gaat worden (zie hier), dat is mavrud voor Bulgarije. Mavrud kan voor Bulgarije de ‘icon grape’ bij uitstek worden, de topdruif waarmee het land zich internationaal kan profileren. En ik hoop persoonlijk ook echt dat ze dat gaan doen. Want merlots en sauvignon blancs vinden we in de wereld al genoeg!

Hieronder een overzicht van de belangrijkste inheemse Bulgaarse druivenrassen.

Witte druivenrassen

• Dimyat
  Kruising van coarna alba x heurnisch weiss (= gouais blanc). Was in de 60-ger jaren van de vorige eeuw het meest voorkomende ras in Bulgarije. Wordt gebruikt voor droge crispy witte wijnen en wit met houtrijping, voor sparkling (zeer geschikt vanwege de hoge zuren van het ras!), versterkte wijn en voor goede rakija. Dimyat komt in het hele land voor, maar vooral in de Black Sea Region, Danubian Plain en de noordelijke delen van de Thracian Lowlands. Dimyat is ook bekend onder synoniemen als smederevska (Macedonië, Slovenië en Servië) en grobweisser (Oostenrijk), zoumiatiko (Griekenland) en galan (Rusland).
  Kenmerken: aromatisch met elegante neus, appel, citrus, vanille-aroma (als laag rendement op de beste terroirs), bloemig, perzik, makkelijke blendpartner, mooie frisse zuren, medium-bodied, goede balans, geschikt voor houtrijping, goed rijpingspotentieel. De ‘referentie’-dimyat die wij proefden had een bittertje, fris, bloemig, grapefruit, pittige zuren.
• Misket cherven (rode misket)
  Misket cherven is een oud Bulgaars ras. De schil is wat paarsrood, vandaar de bijnaam ‘rode misket’. Je treft het in heel Bulgarije aan, maar vooral in het Zuiden (Thracian Lowlands). Misket cherven kan goed tegen lage winterse temperaturen en voelt zich prettig op zandbodems. Het druivenras wordt gebruikt voor droge witte wijnen, mousserende wijnen en rakija, maar ook voor alsem-drank (absinth) en vermouth. Misket cherven wordt vaak geblend met de neutrale maar vollere dimyat. Kan ook als tafeldruif gegeten worden.
  Kenmerken: misket cherven geeft delicate en elegante aroma’s. hintje muskaat-aroma’s, appel, peer, citrus, bloesem, rozen, viooltjes, lychee en soms wat mineralig of kruidig. De wijnen zijn fris, licht en zacht. Negatief is de lage zuurgraad en de wijnen verliezen zijn oxidatie-gevoelig. Zelden houtrijping. Jong drinken is het advies. De referentiewijn die wij proefden was uitgesproken bloemig in de neus, weinig zuren, off-dry en wat muskaatachtig.
• Misket kailashki
  Dit is een hybride druivenras. Het laat rijpende ras resistente werd ontwikkeld in 1976 door Y. Ivanov, V. Valchev en G. Petkov door misket hamburg x seyve-villard 12 375 te kruisen. Het werd vooral gemaakt voor regio’s met lage temperaturen in de winter. Het ras komt veel voorin het Noorden en Oosten van Bulgarije (Danubian Plain en Black Sea), zoals de regio’s Pleven, Vratsa, Svishtov, Shumen, Ruse, Bourgas en Sliven. Het ras heeft absoluut malolactische fermentatie nodig om een gebalanceerde smaak te krijgen. Misket kailashki wordt met name gebruikt voor aromatische witte wijnen en rakija (brandy).
  Kenmerken: veel aroma, wat muskaatachtig, florale neus, granny smith, peer en witte perzik, goede balans (mits met ‘malo’), geschikt voor biowijnen dankzij de resistentie, goede zuurgraad. Wel geeft het ras weinig body bij hoge opbrengsten, maar ja, welk ras niet. Onze referentiewijn had inderdaad weinig body, aroma’s van bloesem en citroen en een bittertje.
• Tamyanika (muscat blanc à petits grains)
  Tamjanika staat ook bekend onder synoniemen als muscat blanc à petits grains, muscat de Frontignan, moscato bianco, muskat beli (Rusland), muskat zhuti (Servië), entemenuga of vaniliya (Bulgarije, gelber Muskateller (Duitsland), temjanika (Macedonië) en brown muscat (Australië). Het ras komt oorsprinkelijk uit het Midden-Oosten of Griekenland, maar is al lang in Bulgarije. Het komt vooral voor in het Zuiden van Bulgarije (Thracian Lowlands) op stenige en zandgrond. Het is dan ook een wit druivenras dat echt van warmte houdt. Het wordt gebruikt voor droog aromatisch wit, voor mousserend en is uitstekend geschikt voor dessertwijnen.
  Kenmerken: strogeel, intens muskaatachtig aroma, verfijnd met goede balans, maar kan wat zuren missen. Citrus, grapefruit, bloesem, acacia, geraniums, kruidig, zoete specerijen, kardemom. De wijnen kunnen goed ouderen. Onze referentiewijn had inderdaad uitbundige bloesem-aroma’s en zachte zuren.

Rode druivenrassen

• Buket
  Buket (of bouquet) is een kruising van mavrud x pinot noir en werd in 1951 in Bulgarije ontwikkeld door K. Stoev, Z. Zankov en Y. Ivanov. Je vind buket vooral in de Sub-Balkan, rond Sliven en Nova Zagaro en in de regio rond Plovdiv. Buket geeft veel kleur en polyphenolen en geeft mooie rode wijnen, maar ook dessertwijnen (als de herfst warm en droog is).
  Kenmerken: buket geeft volle wijnen met veel kleur en veel extract. Zowel geschikt als mono-cépage als in blends. Fruitig, kersen. De druif heeft een goed suikergehalte en goede zuurgraad. Jonge wijnen hebben aroma’s van frambozen, kersen en bosvruchten. Maar de aroma’s ontwikkelen zich snel en worden dan meer kruidig met gedroogd fruit. De wijnen zijn niet zo geschikt om lang te bewaren. Onze referentiewijn is jong, soepel, fruitig, bijna speels. Veel kersenzuur en een beetje kruidig. Lijkt wat op een fruitige Beaujolais. Grappig dus, want dat zou je wellicht niet verwachten uit een huwelijk van pinot noir met de krachtige mavrud!
• Gamza (kadarka)
  Gamza is in Hongarije bekend als kadarka. Het woord gamza is van Arabische oorsprong en betekent ‘een grillige, impulsieve onvoorspelbare vrouw’. Het ras komt voor in het Noorden (Danubian Plain), maar kan niet zo goed tegen lage temperaturen. Recente onderzoeken hebben uitgewezen dat gamza verwant is aan diverse druivenrassen in Hongarije, Centraal-Europa en de Balkan. Als je gamza wat in toom houdt, kan het ras excellente resultaten geven, maar het is een veeleisend ras qua bodemgesteldheid en wijnbouwtechnieken. Je kunt gamza gebruiken voor mousserende wijn en rakija (brandy), maar ook voor rosé, lichte zachte rode wijnen, gerijpt rood en zelfs voor rood met restsuiker. Gamza op rijke zware bodem is uitstekend geschikt voor rosé en jonge rode wijnen. Van de beste bodems is het ras ook geschikt voor houtgelagerd rood dat mooi kan ouderen.
  Kenmerken: rosé en jong rood is plezierig fris en heeft een goede balans met een intensief aroma en veel sappig rood bosfruit, maar ook aroma’s van tabak, hars en bloesem. De wijn van zeer rijpe druiven hebben verfijnd fruit en een elegante structuur. Gerijpte wijnen lijken op geouderde wijnen van pinot noir, met in de neus aroma’s van bramen, frambozen, cederhouten sigarenistjes en hars. Onze referentiewijn is donker robijnkleurig, kruidig en heeft kracht en een ontwikkeld bouquet. Cranberry, tabak, bloemig, viooltjes, bramen en rozijnen.
• Mavrud
  Mavrud is een oud inheems ras in Bulgarije en is een van de populairste en herkenbaarste rassen van het land. Mavrud is het Griekse woord voor zwart en je ziet dat ook meteen aan de donkere kleur van de mavrud-wijnen. Het karaktervolle Bulgaarse topras komt vooral voor in het Zuiden (Thracian Lowlands, veelal rond Asenovgrad). In het Noorden rijpt mavrud onvoldoende, want mavrud kan niet zo goed tegen kou. Het ras wordt gebruikt voor rode wijnen, ook in blends. Daarnaast wordt er droge rosé, mousserende wijn, (late oogst) dessertwijn, rakija en zelfs witte wijn van gemaakt. Vanwege het hoge tanninegehalte, moeten de wijnen (ook de blendwijnen waarin mavrud zit) een tijd rijpen om de stevige tannines wat af te bouwen en op dronk te komen.
  Kenmerken: pruimen, bosvruchten, varen, jodium. Goede houdbaarheid. Jonge wijn geeft aroma’s van bessen, pruimen en tabaksbladeren. Oudere wijn ruikt en smaakt meer naar sigaren, houten sigarenkistjes en leer. Krachtige maar tegelijkertijd fluweelzachte tannines. De geproefde wijn heeft een diepe kleur en aroma’s van zwarte kersen, bramen, leer, hout, vanille, tabak. Stevig, met veel extractie. Milde zuren, lange afdronk.
• Melnik 55
  Rare naam voor een druif. De melnik 55 is een hybride kruising van de shiroka melnishka loza (zie onderaan) x durif, jurançon en valdiguié. Melnik 55 werd ontwikkeld om een vroegrijpend ras te hebben. De gewone melnik rijpt namelijk niet goed in een vochtige herfst. Het ras kan ookgoed tegen lange hete periodes. . In 1977 is het ras goedgekeurd. Je komt ‘m tegen in kleine gebiedjes in de Struma-vallei rond Melnik.
  Kenmerken: bramen, cassis, tabak, blauwe bessen. De wijn kan redelijk goed ouderen. Oudere wijn smaakt naar pompoenjam, gedroogde tomaten, tabak en gedroogde kruiden. Onze referentiewijn is donker paarsrood, heeft veel kleur en vol donker fruit. Bramen, zachte zuren. De wijn mist mijns inziens wat body en diepgang, is soepel en heeft veel sappig fruit.
• Pamid
  Pamid is een van de oudste Bulgaarse druivenrassen, maar niet het meest boeiende. Het geeft op z’n best soepele en fruitige rosés en lichte rode wijnen. Synoniemen o.a. plovdina (Servië), pamit (Frankrijk), saretchoubouk (Turkije) en rosa grecedesca (Roemenië). Voorheen was dit in het Zuiden van Bulgarije (Thracian Lowlands) het meest aangeplante ras en kwam het in het Noorden (Danubian Plain) op de tweede plek, na gamza. Het wordt gebruikt voor relatief eenvoudige rosé, lichtrode wijnen en rode blendwijnen die jong gedronken moeten worden.
  Kenmerken: fruitig (aardbei, kers, pruimen, perzik), geschikt voor jonge frisse en ongecompliceerde wijnen, maar ook een goede blendpartner. Maar het ras geeft wel een lichte kleur, lage extractie en soepele wijnen en heeft onvoldoende zuren. Met deze kenmerken is het geen wonder dat je wijnen van pamid niet lang kunt bewaren. Jong drinken dus! Het druivenras is qua karakter en gebruik vergelijkbaar met cinsault uit Zuid-Frankrijk. De referentiewijn, een rosé, is mid zalmkleurig, zeer zacht, fruitig, een bittertje en aroma’s van aardbei en framboos. Een lieve zachte rosé met een lage zuurgraad.
• Rouen
  Rouen is in Plovdiv ontwikkeld en is een kruising tussen de shiroka melnishka loza x cabernet sauvignon. geeft tafelwijnen met een donkerrode kleur, extractie, fraicheur en een goede balans.
• Rubin
  Wie komt er nou op het idee om nebbiolo x syrah te kruisen!? Wel, de Bulgaarse oenologen Y. Ivanov, K. Katerov en P. Dimitrov! In 1961 bedachten zij deze ecclectische kruising. Het ras komt vooral voor in de Thracian Plain en Struma Valley en is geschikt voor de productie van droge en van dessertwijnen. De wijnen van rubin zijn donkerrood, hebben een hoge extractie, zijn harmonieus met goede structuur en hebben een intense neus.
  Kenmerkende aroma’s zijn donker fruit, bramen, tabak en een zekere rokerigheid. Rubin is een goede blendpartner voor veel Bulgaarse en internationale druivenrassen en geeft wijnen die geschikt zijn voor houtrijping en die redelijk houdbaar zijn. Ondanks het feit dat rubin wijnen met voldoende body geeft, is het aroma minder intensief. De referentiewijn heeft zich redelijk snel ontwikkeld, is bruinrood, boers en stallig. Off-dry. Een tikje ouderwets zelfs, stoffig, wat alcoholisch en met weinig zuren.
• Shiroka melnishka loza
  De ‘broadleafed melnik vine’ is een inheems ras uit de Melnik-regio,maar werd waarschijnlijk uit Azië meegebracht door de soldaten van Alexander de Grote. Tijdens de Middeleeuwen kochten handelslieden uit Dubrovnik de beroemde melnik-wijn al en exporteerden die naar Venetië. Tegenwoordig vind je de wijnen van de shiroka melnishka loza uitsluitend in de Struma-vallei rond Sandanski, Melnik en Petrich. Hier heerst een mediterraan klimaat met veel zon.
  Kenmerken: jonge wijnen hebben aroma’s van bramen en pruimen, oudere wijnen gaan meer naar tabak en leer. Onze referentiewijn is wat alcoholisch, komt doorstoofd over en heeft aroma’s van tabak en leer.

Er valt dus heel wat te beleven qua wijnen in Bulgarije. Tuurlijk, er komen mooie pinot noirs, Bordeaux-blends etc. uit Bulgarije. Maar wil je meer avontuur, probeer dan zeker wat wijnen van bovenstaande rassen!

наздраве. Nazdrave. Proost!

(bij Bessa Valley)

Vinissima’s “Kleine wegwijzer voor Armeense wijn”: areni, voskehat, khindoghni & Co.

Vandaag duiken we 6100 jaar in de geschiedenis om Armeense wijn te ontdekken.
Ik ben gek op vergeten druifjes, inheemse druivenrassen, onbekende wijngebieden en bijzondere wijnen. Vorige week kon ik tijdens de WineProfessional 2016 weer mijn hart ophalen. Ik proefde mooie Bulgaarse wijnen van de druivenrassen melnik, melnik 55 (een kloon), rubin (een Bulgaarse kruising van nebbiolo x syrah) en natuurlijk mavrud. Misket was er helaas niet, maar let op! Het witte druivenras misket schijnt het helemaal te gaan maken. Daarnaast proefde ik een paar wijnen uit Azerbeidzjan (ja het is er echt, maar dat ik nou al onder de indruk ben…nee), Libanon, Kroatië en Israël.

6100
Het meest boeiende vond ik de stand met Armeense wijnen. 6100 jaar geschiedenis kent het oude wijnland maar liefst! Een van de series van producent Trinity Canyon Vineyards heet dan ook toepasselijk “6100”. Most werd er vroeger in potten van klei vergist. Daarna werd de wijn in aardenwerken potten (amfora) onder de grond bewaard. Een simpele maar doeltreffende manier om destijds de bederfelijke wijn in een constante temperatuur te kunnen bewaren.
Oudste wijn ter wereld
Armenië heeft een lange wijngeschiedenis. Oude manuscripten laten zien dat de Armeniërs duizenden jaren geleden al bedreven waren in wijnbouw en vinificatie. In 2011 vonden archeologen in de grotten van stadje Areni ’s werelds oudste wijnproductie (zie foto), waarschijnlijk van 4000 v. Chr.
Oorlogen met Arabieren, Turken en Perziërs hebben tussentijdse perioden van verval gegeven. Aan het einde van de 19^e eeuw was er nog maar 9.200ha wijngaard over en na de eerste wereldoorlog 5.100ha. In 1920 werd het land ingelijfd in de Sovjet-Unie. Gedurende de jaren ’20 van de vorige eeuw werden veel wijnhuizen genationaliseerd en behoorden later tot een netwerk van wijnproducerende bedrijven in de Sovjet-Unie. Na de twee wereldoorlog werd er vooral land bebouwd dat niet eerder voor wijnbouw gebruikt werd en in 1990 – toen het land weer onafhankelijk werd – was er zo’n 29.000ha wijngrond, veelal van coöperaties. In de periode van 1945 tot 1985 steeg de productie door de Russische behoefte behoorlijk: 9x voor wijn, 17x voor brandy en 10x voor mousserende wijn. Driekwart van de productie ging dan ook naar Rusland.
Na de val van de Sovjet-Unie daalde het wijngaardareaal drastisch, tot een dieptepunt van 13.000 hectare in 2002 en produceerde toen krap 72.000hl stille wijn (veelal wit, zoet en alcoholisch), 6.200hl mousserende wijn en 46.000hl brandy.

Ararat-vallei
Armenië kent vijf wijnbouwregio’s: de Ararat-vallei, de voet van de heuvels van de Ararat (13%), de Noordoostzone (10%), Vayots Dzor (10%) in het zuidoosten en Zangezur (zo’n 2%). De vallei van de iconische berg Ararat – die wrang genoeg voor de Armeniërs net over de grens in Turkije ligt – is de belangrijkste wijnbouwregio, met 65% van de wijngaarden en de meeste wijnhuizen.

Veel wijngaarden staan op vulkanische bodem en op hoogtes tussen 400en wel 1.70 meter. De hoogte in de heuvels en bergen compenseert de breedtegraad. Hoewel de winters in Armenië erg koud zijn, kan het bekendste rode druivenras van het land, “Areni”, hier uitstekend tegen en levert het indrukwekkende wijnen.

Armeense druivenrassen
In Armenië worden zo’n 400 druivenrassen verbouwd, maar de meeste zijn tafeldruiven. Zo’n 30 inheemse druivenrassen worden in het land verbouwd. Een deel daarvan wordt voor wijn gebruikt, maar de meeste druiven worden gedistilleerd tot – soms uitstekende – Armeense brandy, zoals de Ararat. Het motto van José Vouillamoz – Druiven-DNA specialist en co-auteur van de wijnbijbel “1368 grapes” van Jancis Robinson – is dan ook: “Save them, drink them!”

Inheemse autochtone authentieke druiven; daar gaat mijn interesse naar uit. Niet alleen maar chardonnay of syrah, maar juist eens iets anders. Goed voor ontdekkingsreizen, zeg maar. Niet voor niets is mijn motto: Explore the flavors of life! In Armenië zit je dan dus goed, met bijna alleen maar gekke bijna onuitspreekbare druifjes, zoals qrditchakat of khingochni. Maar er is één druivenras die er duidelijk bovenuit springt, en dat is areni. Wat furmint voor Hongarije is, malbec al enige tijd voor Argentinië is, wat carmenère voor Chili wordt, en wat vranec voor Macedonië moet worden, die positie kan het rode druivenras areni voor Armenië gaan innemen! We noemen zo’n toppositie ‘icon grape’ of ‘signature grape’, een druivenras dus waarmee een land zich internationaal kan onderscheiden en dat automatisch met dat land geassocieerd wordt, maar ook met kwaliteit! Areni heeft dat in zich.

Wit:

• Garan dmak: betekent ‘vette staart’ in het Armeens; het lijkt op de staart van een lammetje. Oud Armeens ras uit Armavir. Winterhard; kan overleven bij -15°C.Wordt veel als blendpartner gebruikt voor tafelwijnen, dessertwijnen, brandy en druivensap.
• Kangun: betekent ‘stevig’ in het Armeens. Vooral gebruikt voor brandy en zoete versterkte wijnen. Een kruising van sukholimansky bely x rkatsiteli. De aroma’s zijn wit fruit, bloemen, honing en kweepeer.
• Khatum/khatum: niets over te vinden
• Mskhali: het meest aangeplante ras van Armenië dat vooral gebruikt wordt voor brandy. Wordt ook gebruikt voor droog wit en fruitige (half)zoete dessertwijnen. Komt vooral voor in de regio Ararat.
• Qrditchakat: niets over te vinden
• Rkatsiteli: kennen we vooral uit Georgië, maar wordt ook aangeplant in bijvoorbeeld Armenië, Oekraïne, Macedonië, Moldavië, Roemenië, Bulgarije en sinds 1954 zelfs in China. Is sowieso erg populair in de ex-staten van de Sovjet-Unie vanwege zijn productiviteit, zijn kouresistentie en zijn behoud van zuren. In Armenië was het het meest aangepante ras tijdens de periode van de Sovjet-Unie, nu is de aanplant gedaald tot zo’n 7%. Geeft droge witte wijnen met een verkwikkende zuurgraad. Is een van de kruisouders van de druivenrassen kangun, pervenets magaracha en podarok magaracha.
• Voskehat: betekent ‘gouden druif’ in het Armeens. De druif geeft veel aroma, met fruitige en florale tonen en levendige zuren. Geschikt voor lichte witte wijnen en als blendpartner in mousserende wijnen, maar ook voor ‘oranje wijnen’ met schilweking en zelfs versterkte witte wijnen (zoals de Ochakan in Madeira-stijl). In Azerbaidzjan is het ras bekend als kharji en wordt er vooral gebruikt voor sherry- en Madeira-achtige wijnen.

Rood:

• Akhtanak: ingewikkelde kruising van sorok lyet oktyabrya x saperavi. Sorok lyet oktyabryais zelf weer een kruizing van kopchak x alicabnte henri bouschet. Het synoniem ‘haghtanak’ betekent ‘overwinning’. Jancis Robinson moet dit ras een van de meest veelbelovende van Armenië! Het ras wordt gebruikt voor de productie van droge wijnen, zoet en versterk en mousserend. Akhtanak geeft wijnen met een intense kleur en een rijke tanninestructuur.
• Areni: betekent ‘bloed’ in het Armeens. Een 100% inheems Armeens ras en de belangrijkste rode troef van het land. Genoemd naar het stadje Areni in de provincie Vayots Dzor, waar het ras vermoedelijk zijn oorsprong heeft en waar ook in 2011 de oudste wijnkelder van de wereld werd gevonden (4000 v.Chr.). Zorgt voor fruit en structuur. Wordt gebruikt voor droge en halfdroge full-bodied wijnen van hoge kwaliteit met goed bewaarpotentieel.
• Kakhet: betekent ‘geschorst’ in het Armeens. Doet denken aan de Georgische regio Kakheti en zou via daar geïntroduceerd kunnen zijn. Het ras is ook verwanter aan de Georgische rassen kikvi en kisi dan aan Armeense rassen. Geeft wijnen met een wat bleke kleur. Florale aroma’s en bessen. Geschikt voor houtrijping. Traditioneel ras in Ararat en Armavir. De druif is het bekendste van de zoete rode Kagor-dessertwijnen, maar er wordt tegenwoordig ook droge rosé en droog rood van gemaakt.
• Karmrajut: betekent ‘rood sap’ in het Armeens. Ingewikkelde kruising tussen het niet meer bestaande Armeense ras adisi x NO 15-7-1. Komt vooral voor in Armavir en wordt veel voor halfdroge dessertwijnen gebruikt.
• Khindoghni: betekent ‘lachend’ in het Armeens. Komt vooral voor in Nagorno-Karabach, maar ook in Armenië en Oezbekistan. Het ras geeft volle droge wijnen met veel alcohol, een goede structuur en tannine. Maar er worden ook dessertwijnen van laatgeoogste druiven van gemaakt.
• Megrabuyr: betekent ’gearomatiseerd met honing’ in het Armeens. Ingewikkelde kruising tussen C 484 x C 128. C 484 is weer madeleine angevine x chasselas musqué. C 128 is de Oekraïense tafeldruif ichkimar x de niet meer bestaande yanvarskii chernyi. Vooral gebruikt voor rosé dessertwijnen.

Amfoorwijnen

Armenië heeft, net als Georgië, de oude bewaarmethode van wijn in amfora weer herontdekt. De Georgische manier kende ik al. Daar heten de wijnen ‘qvevri’-wijnen, naar de aardenwerken amfora, qvevri. In Armenië gebruiken ze dat woord kennelijk niet, ze gebruiken het Armeense woord voor amfoor: “karasi”.
Een van de wijnen die ik proefde heet zelfs zo: de “Karasi” van producent Zorah. Deze wijn heeft een jaar rijping op amfoor gehad. De “Yerez” van Zorah ook. Opvallend is dat bij de wijnen van Zorah het effect van de oxidatie, dat je sterk merkt bij de Georgische qvrevri-wijnen (ze gaan dan wat ‘sherry-achtig’ smaken) zich nauwelijks of zelfs helemaal niet voordoet bij de Armeense amfoorwijnen. Ze lijken juist puurder van smaak te worden. De witte “6100 acestors” van Trinity vertoont echter wel een typerende lichte oxidatie en oranje kleur.

Armeense wijnproducenten
Ik proefde wijnen van de volgende producenten: Armenia Wine Factory, Karas, Voskeni Wines, Trinity Canyon Vineyards en Zorah. De volgorde geeft min of meer ook de kwaliteitstoename aan, met Armenia als grote wijnproducent van Armenië en Zorah als topproducent. Andere Armeense producenten zijn bijvoorbeeld 365wines, Anush, Armas Estate, Yerevan Factory of Sparkling Wines, Tierras de Armenia en Maran.

• Armenia Wine Factory (te vinden op Facebook) is de grootste wijnproducent van Armenië. Armenia maakt wijn, brandy en wodka.
• Karas Wines (www.karaswines.com): de naam en het logo (een aardenweken karaf) verwijst naar de amfoor. Karas Wines is een nieuw wijnhuis dat ligt in het westen van de Armavir-regio van de Ararat-vallei. De 400 hectare wijngaarden op voornamelijk vulkanische bodem zijn eigendom van Tierras de Armenia en sinds 2010 wordt er wijn gemaakt. Karas maakt zowel gebruik van inheemse als van internationaal bekende druivenrassen: voor wit chardonnay, viognier en kangun, en voor rood malbec, tannat, syrah, merlot en cabernet franc. Als wijnmakers/-adviseurs zijn betrokken de Argentijn Gabriel Rogel en niemand minder dan Michel Rolland!
• Voskeni Wines (te vinden op Facebook) is een relatief nieuw bedrijf in Sardapat, in de Armavir-regio in de Ararat-vallei. De geschiedenis dateert echter al uit 1925. Toen keerde Smbat Mateossian, een ondernemer uit Boston, terug naar Armenië en kocht er wijngaarden. Zijn droom was een eigen wijngaard, maar zijn eigendom werd in beslag genomen door de bolsjewieken. Pas in 2008 kon de wijngaard gerealiseerd worden, op de vulkanische bodem van de Ararat-vallei. Voskeni maakt nu een witte en een rode wijn van inheemse druivenrassen.
• Trinity Canyon Vineyards (zie http://www.trinitycv.com) begon in 2009 met het aanstekelijke enthousiasme van drie wijnliefhebbers. Zij verzamelden een groep wijnprofessionals om zich heen en begonnen in het dorpje Aghavnadzor in de Vayots Dzor Highlands een wijngaard, op een hoogte van zo’n 1.300 meter op een mix van vulkanische, gravel- en zandbodem. Ook Trinity maakt wijnen van inheemse druivenrassen, zoals de witte voskehat en de rode areni.
• Zorah (www.zorahwines.com) is een topproducent met dito wijnen. Hun toprange bestaat uit drie wijnen: de witte “Voski” (dat betekent “goud” in het Armeens), de “Karasi” (dat betekent “amfora” in het Armeens) en de topwijn “Yeraz” (toepasselijk “droom” geheten).

 Ik proefde achtereenvolgens:

• Armenia red 2013 en Armenia rosé 2010: de rode is een soepele instapper van druivenras areni, de rosé van Арени и Кахет (areni en kakhet) is een wat schrale instapwijn.
• Karas, 2014 white: van de druivenrassen kangun, chardonnay en rkatsiteli. Uit de regio Armavir van druiven die op 1.200m hoogte op vulkanische bodem worden verbouwd. De wijn heeft zachte zuren en tonen van meloen. Verder een voor ons afwijkend smaakpalet en wat branderig.
• Karas, 2014 red: niet van inhgeemse druivenrassen, maar van syrah, malbec, tannat en petit verdot. Off dry met rijp fruit en veel cassistonen.
• Voskeni, 2014 white: ook uit Armavir. Van de druivenrassen voskehat, garan dmak, khatun en qrditchakat. Van vulkanische bodem. Mooi. Fris. Zachte zuren. Aromatisch en muskaatachtig.
• Voskeni, red: van druivenrassen areni, khndoghni en kakhet. De areni zorgt hier voor fruit en structuur, de khndoghni voor tannine en structuur. 9 maanden vatrijping. Lekker sappig en fruitig.
• Trinity Canyon Vineyards, 2014 white “6100 ancestors”: van druivenras voskehat, van vulkanische bodem. Fris. Meloen. Afwijkend aroma van honing en kamperfoelie en is licht oxidatief. Bittertje. Milddroog. De wijn is “ancestors” (voorvaderen) genoemd omdat de wijn – net als in vervlogen tijden – schilweking heeft gehad en daarna gerijpt is op amfoor. De wijn is niet gefilterd en heeft een goudgele kleur, bijna oranje.
• Trinity Canyon Vineyards, 2014 rosé “6100”: het instapniveau van rood en rosé van Trinity is “6100”genaamd, naar refererend aan de lange geschiedenis van de Armeense wijn. Areni betekent ‘bloed’ in het Armeens. Deze rosé is fris, vrij droog,zacht en heeft aroma’s van aardbeitjes en framboosjes.
• Trinity Canyon Vineyards, 2014 red “6100”: van druivenras areni. 14 maanden houtrijping in vaten van Kaukasisch eikenhout. Soepel, droog en sappig.
• Zorah, Voskì 2014 (wit): Voski betekent goud in het Armeens. Van de inheemse druivenrassen voskehat en garan dmak. Sappig. Milddroog. Bittertje.
• Zorah, Karasì 2013 (rood): Karasi betekent amfoor. Deze wijn heeft een jaar op een aardenwerken amfoor in de grond gelegen en daarna nog een half jaar flesrijping gehad. Van druivenras areni die op 1.400 meter op zandbodem groeide. Elegante wijn. Droog. Mooie balans. Aards. Tabak. Kruidig. Rozijnen.
• Zorah, Yeraz 2012 (rood): de topwijn van het huis, toepasselijk “Yeraz” genoemd, wat droom in het Armeens betekent. De wijn heeft 1 jaar op aardenwerken amfoor gerijpt en daarna nog 1 jaar op ongebrande eiken vaten en tenslotte nog 18 maanden flesrijping gehad. De combinatie van amfoor en ongebrande (!) vaten levert een pure zuivere wijn op. Stevig, dat wel, met slechts op de achtergrond wat houttonen. Mooie zachte tannines.

Voor wie op avontuur wil, is Armenië zeker een boeiend wijnland. Niet alleen vind je er veel traditie en geschiedenis, maar ook boeiende – en mooie – wijnen, maar ook leuke nog onbekende druivenrassen.

Genatzt! Op het leven, klink de glazen, ofwel: Proost!

 

[Royal Beverages Group in Amersfoort importeert o.a. de wijnen van Zorah en de Armeense brandy ArArAt. ArmenianBrandyandWine.com importeert onder andere Armenia en Karas. De Zorah Karasi is ook te koop bij AndereWijn.nl.]

 

Rioja “La Sorda” met udon noodles, beef en flower sprout

Vandaag een mooie Rioja met een bijzonder druifje (graciano) en een gerecht met een nieuwe groente (flower sprout).

Vergeten druifje: graciano
Ik heb elders op deze site het druivenras graciano al eerder beschreven. Een boeiende inheemse druif. Graciano is in de Rioja de blendpartner van de veel bekendere tempranillo. Jancis Robinson geeft in haar wijnbijbel “1.368 grapes” aan dat het ras nogal eens wordt verward met rassen als bobal, mazuelo, monastrell of négrette. In werkelijkheid is het echter een synoniem van bijvoorbeeld de Portugese tinta miúda, de bovale sardo uit Sardinië, de Argentijnse graciana, de Corsicaanse minustelllo, de morrastel uit de Languedoc en de tintilla de rota uit Jerez en dat suggereert dat het ras veel meer voorkomt in met name Spanje en de Mediterranee dan algemeen vermoed werd. Het is wel een moeilijk te verbouwen ras dat lage opbrengsten geeft; niet bepaald ’s wijnmakers lievelingetje dus. Maar in bijvoorbeeld Rioja zijn er producenten die het ras een warm hart toedragen en het uit de vergetelheid halen, zoals

Bramen zijn typisch voor het aroma van graciano. De druif heeft over het algemeen een mooie fraicheur en gul fruit. Graciano is krachtig, kruidig en geeft aan een blend frisheid en aromatische tonen.

Graciano van La Sorda
De graciano voelt zich vooral thuis in de Rioja Alavesa. La Sorda GMT van wijnmakeer Jesús Alvarez (de man van eigenaresse Loli Casado) die wij dronken is een blend van tempranillo, graciano en mazuelo. De wijn heeft 18 maanden houtrijping gehad zonder dat dat heel merkbaar is. Sappig en fruitig was het streven, en dat is gelukt. Met een beetje tannine en veel fraicheur. Een mooie elegante wijn die prima op kan tegen de pittigheid van de chilipeper en verse gember in het gerecht en die voldoende tegenwicht aan de biefstukreepjes en de sojasaus biedt. Maar de wijn kan ook prima ingezet worden bij bijvoorbeeld lam of eend.

Naast de gewone La Sorda is er ook La Sorda Graciano. Die is, je raadt het al, van 100% graciano.

[La Sorda GMT is te koop bij http://www.romkeswijnenspijs.nl voor €8,50.]  

Nieuwe groente: Flower sprout
Het gerecht bij de Rioja is udon noodles met biefstukreepjes en flower sprout. Flower sprout!? Jazeker, dat is een nieuwe groente. Het zijn net kleine kooltjes met paarsgroene rafelige koolblaadjes. De smaak houdt het midden tussen boerenkool en spruitjes. (zie http://www.flower-sprout.com).

Ik verzon er een gerechtje met udon noodles en biefstukreepjes bij. Hier het recept:

• Kook eerst de flower sprout-roosjes even voor, 3-4 minuten in wat water met zout. Giet ze af.
• Snij biefstuk in reepjes. Snipper een rode ui. Snij 1 à 2 chilipepertjes (naar smaak) ragfijn. Rasp 3 cm verse gember.
• Kook de udon noodles volgens voorschrift (meestal ca. 10 minuten).
• Wok eerst 2 minuten ui, gember en chilipeper in 2EL olie. Doe er dan de biefstukreepjes bij en wok op hoog vuur 2 minuten mee.
• Doe er vervolgens de flower sprout bij en verwarm 1 minuut mee.
• Doe er ca. 4EL sojasaus bij en warm even door. Als je het te dun vindt, kun je er 1EL in wat koud water opgeloste maïzena bij doen.
  Tip: ik heb voor de helft gewone lichte sojasaus gebruikt en voor de helft sojasaus met bonito-extract (dat is van een baarsachtige vis en dat maakt de sojasaus extra aromatisch, zonder echt vissig te zijn).
• Roer de afgegoten udon noodles erdoor, verwarm goed en dien op in grote kommen.
• Breng op smaak met peper (zout hoeft niet, de sojasaus maakt het zout genoeg!).

Ik had er tot gisteren nog nooit van gehoord, maar Flower sprout is tegenwoordig ook ‘gewoon’ verkrijgbaar bij de Appie, maar op internet zie ik dat het ook verkrijgbaar is in de Rotterdamse Markthal, en in bijvoorbeeld Duitsland, Zwitserland, Spanje, VK en Finland! Zelfs Ottolenghi schijnt er al een recept mee te hebben!? Risotto met gefrituurde flower sprout. Leef je dus lekker uit! Zo lust zelfs ik boerenkool…

Eet smakelijk en
¡Salud!

 

Geslaagde masterclass Macedonische wijnen en proeverij vranec

 
Geslaagde masterclass Macedonische wijnen gegeven voor ‘Wines of Macedonia’. Welkom door ambassadeur Igor Popov en na mijn presentatie een begeleide proeverij m.m.v. twee topsommeliers: Ronnie Brouwer (De Kromme Dissel*) en Simon Veldman (Vermeer*). We hebben negen wijnen van het Macedonische druivenras vranec laten proeven, van alle 9 wijnhuizen waar wij laatst zelf ook waren: Sopot, Popova Kula, Tikves, Kamnik, Ezimit, Stobi, Bovin, Dalvana en Imako. 

Daarna was er in Amsterdam een uitgebreide inloopproeverij waar ook de andere Macedonische specialiteiten van deze negen exporterende wijnhuizen te proeven waren. Niet alleen de international rassen, maar juist onbekendere inheemse rassen als de witte smederevka. temjanika en zilavka of de rode kratosija en stanushina. Voor wie van inheemse druivenrassen houdt en graag op ontdekkingsreis gaat, biedt Macedonië volop boeiende en mooie wijnen!
Meer weten?

Lees mijn eerdere blogbericht over Macedonische wijnen en druivenrassen op http://bit.ly/1KG7pyz of kijk op http://www.winesofmacedonia.mk

Vinissima’s kleine wegwijzer naar inheemse Macedonische druivenrassen: vranec en smederevka, temjanika, zilavka, kratosija en stanosija

Vorige week maakten we met 8 Nederlanders (sommeliers en pers/bloggers) een korte trip naar Macedonië. Niet de gelijknamige noordelijke Griekse provincie, maar het land dat tussen Servië (Noord), Bulgarije (Oost), Griekenland (Zuid) en Albanië (West) ligt. Vanwege dat naamsgeschil met Griekenland mag Macedonië zich trouwens formeel in internationaal verband geen Macedonië noemen. Het land heet daarom officieel FYROM (Former Yugoslav Republic of Macedonia), ofwel de Republiek Macedonië. Met 2,1 miljoen inwoners is het een relatief klein land in de Balkan. Inmiddels is het land kandidaat EU-lid, met de euro kun je er dus nog niet betalen.

Er zijn rond de 33.500 hectare wijngaarden (waarvan 70% met wijndruiven en 30% met tafeldruiven beplant zijn) en er wordt zo’n 100 miljoen liter wijn geproduceerd. In 2011 stond het land op de 27^e plaats van de wereld.

Export
Er zijn momenteel zo’n 80 wijnproducenten in Macedonië. Vijftien daarvan exporteren. Zo’n 80% van de wijnproductie wordt geëxporteerd. Wij bezochten in korte tijd maar liefst negen wijnproducenten die allemaal exporteren: Stobi, Sopot, Tikves, Bovin, Popova Kula, Dalvina, Imako, Ezimit en Kamnik. Verslagen hiervan vind je elders op deze site (zie ook de diverse blogs onder https://vinissima.wordpress.com/category/macedonie/).

Ontdekkingsreis
Waarom is Macedonië leuk? Als je van vineuze ontdekkingsreizen houdt, dan hou je ook van Macedonië! Natuurlijk, we vinden hier ook chardonnay, sauvignon blanc, cabernet sauvignon en merlot. Soms zelfs verrassend goed. Maar als je wilt exporteren, is het wel handig dat wijnliefhebbers je eerst leren kennen via goed gemaakte wijnen van internationaal bekende druivenrassen.

Maar wat mij betreft zit de aardigheid van landen als Hongarije, Griekenland, Georgië, Slovenië, Kroatië, Bulgarije of Macedonië juist in het feit dat zij ook een andere wereld laten zien! Hier kun je je hart ophalen aan onbekende, inheemse, autochtone en soms ‘vergeten’ druifjes. En dat maakt dat je je hier een echte vineuze ontdekkingsreiziger kunt voelen. Inmiddels zijn we allemaal al redelijk bekend met de Hongaarse troef furmint. Georgische saperativi, kisi en rkatseteli dringen mondjesmaat door. Zuiver wit uit Slovenië van bijvoorbeeld welschriesling en mooie volle wijnen van de Griekse agiorgitiko of assyrtiko wekken interesse van sommeliers.

De nieuwe ‘icon grape’: vranec!
Ook in Macedonië hebben we weer verrassende druiven met mooie namen als smederevka en temjanika en meer onuitspreekbare dryuivenrassen als vranec, kratusija, zupljanka en zilavka. Wat mij betreft is vranec (spreek: wraa-netsch) de grote ster. Wat furmint voor Hongarije is, malbec al enige tijd voor Argentinië is en wat carmenère voor Chili moet worden, dat moet vranec voor Macedonië worden! Vranec is een prachtig rood druivenras die mooie volle zwoele wijnen oplevert en die het ook geweldig doet als blendpartner van cabernet sauvignon en merlot. Mijn tip aan de Macedonische wijnproducenten is dan ook: zet vol in op vranec en maak van vranec de ‘icon grape’ van Macedonië! Je hebt dan echt iets herkenbaars en eigens waarmee je je internationaal kunt profileren.

Wil je meer weten over de verschillende druibenrassen van Macedonië? Hieronder heb ik een klein overzicht gemaakt voor de belangrijkste witte en rode druivenrassen van Macedonië. De internationale beschrijf ik niet, de inheemse wel.

Witte druivenrassen

Rkatsiteli (r’kacteli)
Dit druivenras is van oorsprong Georgisch, maar het wordt sinds de 50ger jaren van de vorige eeuw veel in Macedonië gebruikt, met name in de vallei van de Vardar-rivier. De naam betekent rode wijnscheut (rka = wijnscheut, tsiteli = rood). De wijnen van rkatsiteli zijn fris, rond en harmonieus en hebben een herkenbaar aroma. In Macedonië hebben ze aroma’s van appel, peer, mango, perzik, grapefruit en ananas. Serveer ‘m bij neutrale kaas, prosciuto, wit vlees of groene salades.

NB In China is het ras geïntroduceerd als baigu.

Sipon (= furmint)
Sipon (šipon) is hetzelfde ras als de Hongaarse furmint. Het is het belangrijkste druivenras voor Hongaarse Tokaji. In Macedonië wordt het vooral voor mooie droge wijnen gebruikt die een goede aciditeit bereiken.

Smederevka (plovdina, dimyat)
Dit is het belangrijkste witte druivenras van Macedonië. De oorsprong van smederevka is wellicht Servië, maar dat is onbekend. Het is een van de oudste druivenrassen uit de Balkan. Het ras komt in bijna alle wijngebieden van Macedonië voor.

Smederevka rijpt laat, vaak begin oktober, en geeft een hoge opbrengst. Het ras is gevoelig voor kou en groeit dus met name in de warmere gebieden.

De wijn van smederevka is fruitig en vriendelijk met een relatief laag alcoholpercentage en wat vanilletonen. Er wordt vooral tafelwijnkwaliteit en bulkwijnen van gemaakt, maar de druif kan ook aardige wijnen opleveren. Spijs: samen met lichte apetizers, wit vlees, kaas, vis en groene salade.

Smederevkadruiven worden ook gebruikt voor de frisse zomerse ‘spritzer’ (mix ‘m dan met bruiswater) en voor de productie van de Macedonische brandy: rakija.

In de druivenbijbel van Jancis Robinson vind je deze druif onder zijn Bulgaarse naam dimyat. Robinson omschrijft de druif als “productive, everyday Bulgarian white” en vermoedt dat het druivenras oorspronkelijk uit Bulgarije komt. De Macedonische smederevka geeft volgens haar “unexceptional everyday wines”.

Temjanika (muscat blanc à petits grains)
De oorsprong ligt vermoedelijk in Griekenland. De naam betekent sterke intense geur van tijm. Dit is een van de oudste en meest verbreide druivenrassen ter wereld. Temjanika is hetzelfde als de muscat blanc à petits grains. Temjanika heeft warmte nodig, liefst ook een lange droge herfst zodat de druiven langer kunnen hangen en meer suikers kunnen opbouwen. In Macedonië vind je het ras vooral in de Tikves-regio waar men er ook graag dessertwijnen van maakt.

De wijnen zijn bloemig en fruitig met een herkenbaar muskaataroma. Daarnaast herken je bij jonge wijnen ook vaak wat kruidigs en perzik, abrikoos, gedroogde pruimen en sinaasappel. Met wat meer oudering komen ook aroma’s van basilicum en zelfs wierook vrij. Macedoniërs zijn gek op dit ras en z’n wijnen en maken er ok graag een mooie florale witte wijn van. Op z’n best kan temjanika een kans zijn voor Macedonië door z’n potentie om er hier aromatische complexe droge witte wijnen met muskaataroma en fraicheur van te maken.

Drink ‘m bij lichte gerechten, wit vlees, vis of dessert, afhankelijk van of de wijn droog, halfdroog of zoet is.

Zilavka (žilavka, zhilavka)
Dit ras komt uit de streek rond Mostar en is het beroemdste Herzogovina-ras. In Macedonië wordt het in de warmere regio’s aangeplant: Veles, Tikves, Ovcepole en Strumica-Radovish. Zilavka rijpt laat, begin oktober. Zilavka kan full-bodied wijnen van hoge kwaliteit leveren. De wijn van zilavka is vol en notig, verfrissend met aangename aciditeit, sappig en fruitig met aroma’s van citroen, gemaaid gras en witte perzik. Drink ‘m bij zeevruchten, pasta, wit vlees, kaas en dessert. Het ras wordt soms ten onrechte verward met furmint.

Zupljanka (župljanka)
De naam betekent parochiaan. Het witte druivenras is een Servische kruising van prokupac (prokupec) en pinot noir en is inmiddels wijd verbreid in Macedonië. Jancis Robinson schrijft: “župljanka is een synoniem voor chasselas, maar de twee moet je niet verwarren.”

Zupljanka kenmerkt zich door een fijne fraicheur en het ras geeft volle wijnen. Geschikt voor visgerechten, oesters of gegrilde mediterrane groenten.

Overig wit
Daarnaast ook onder meer: chardonnay, grenache blanc, muscat ottonel, pinot gris / pinot grigio, riesling, sauvignon blanc, traminer, viognier, welschriesling (hier bekend als grasevina).

Rode druivenrassen

Kratosija (kratošija, primitivo, zinfandel)
Kratosija heeft veel synoniemen, onder andere tribidrag (in Kroatië) en morellone (Puglia), maar het druivenras is vooral bekend als primitivo in Zuid-Italië / Puglia en als zinfandel in de VS en zou qua DNA verwant zijn. Ook volgens Jancis Robinson zijn kratosija, primitivo en zinfandel hetzelfde.

Het ras kent een lange geschiedenis in Macedonië. Er wordt nu topkwaliteit van gemaakt.

Je kunt er fruitige Beaujolaisachtige wijnen van maken, maar ook krachtige wijnen à la Bordeaux met veel alcohol en een hoog bewaarpotentieel.

Drink ‘m bij BBQ of pittige kazen.

Plavac mali
Belangrijkste druivenras van Kroatië dat ook in Macedonië aangeplant wordt. De druif geeft rijke smakelijke wijnen met stevig alcoholpercentage en tannines. Aroma’s van bramen, zwarte kersen, peperig en kruidig.

Prokupec
Komt oorspronkelijk uit Servië. Het druivenras heeft een hoog suikergehalte en de wijnen zijn rood met kersenzuur.

Stanusina (stanushina, stanušina, stanušina crna, gradesh)
De oorsprong van stanusina ligt in Tikves waar het ras wijd verbreid is. Voor de druifluis bestond het ras hier al en het was toen het belangrijkste ras in deze regio. Duurzaamheid, hardheid is z’n belangrijkste voordeel. Het ras kan alles aan. Het druivenras kan een hoge kwaliteit geven, mits men veel aandacht besteed aan de wijnstokken en trossen en er in de wijngaard streng geselecteerd wordt.

Stanusina geeft volgens de Macedoniërs bleekrode wijnen, maar met een goede extractie en een hoge zuurgraad die een mooie fraicheur en een zekere verfijndheid aan de wijn geeft. Fris, elegant, frambozen, zijdezachte tannines en een uitzonderlijke verkwikkende zuurgraad worden geroemd. Opvallend genoeg noemt Jancis Robinson juist het gebrek aan zuren als probleem, naast gebrek aan body en textuur. Een reden om kratosija volgens haar te blenden met prokupac en/of kratosija.

De wijn komt jong gedronken het best tot zijn recht. Dan is de wijn lekker fruitig met aroma’s van aardbei en framboos. Serveer de wijn wat koeler (10-16 graden) en drink ‘m bij niet al te stevige gerechten, sla, het Balkan-gerecht sarma, gevulde paprika.

Popova Kula is een van de grote voorvechters van dit ras. Het eigenzinnige wijnhuis maakt er wit, rosé en rood van.

Vranec
Vranec is het belangrijkste rode druivenras in Macedonië. Maar liefst de helft van de rode aanplant bestaat uit vranec. Het werd in 1950 in Macedonië geïntroduceerd door Prof. Dr. Dragan Nastev die het ras in Skopje aanplantte. Vranec is een echt Balkanras dat de mentaliteit van de lokale bevolking goed weerspiegelt, warm en krachtig. Het woord vranec betekent zoiets als sterk zwart paard. Wijnen van vranec krijgen daardoor de associatie van kracht, potentie en succes. Maar vranec (vran) betekent ook zwart en dat is de reden waarom de donkere wijnen van dit druivenras bekend staan als de zwarte wijn van Macedonië. Het ras kenmerkt zich door extreem hoog aandeel anthocyanen. Het ras is geweldig op zichzelf, maar is ook een perfecte blendpartner voor cabernet sauvignon, merlot en syrah.

Wijnen van vranec hebben een diepe donkere kleur en aroma’s van rijp fruit. De wijn is vol en heeft een goede structuur en balans. Jonge wijnen zijn paars en smaken naar aardbeienjam en wilde bessen. Ze hebben ferme tannines en kunnen goed rijpen op eikenhouten vaten. Met de jaren wordt de structuur zachter en gaan de aroma’s over in gedroogd fruit en cacao. In de buurt rond Skopje krijgt de druif meer zuren, terwijl in Tikves bouwt meer suiker op waardoor de wijn daar ronder en voller wordt.

Vranec is lekker bij stevige gerechten met rood vlees en wild, BBQ en gerookt vlees.

Overig rood
Daarnaast ook onder meer: cabernet franc, cabernet sauvignon, carmenère, kadarka, merlot, montepulciano, muscat blanc à petits grains, muscat frontignan, muscat trollinger (muscat hamburg), petit verdot, pinot noir, sangiovese, syrah.

 

Proost!
На здравје! Na zdravje!

 

 

Dag 3 Macedonië: Ezimit Vino

Laatste wijnhuis vandaag: Ezimit Vino. Verrassende viognier en pinot grigio. Mooie volle 2012 Terra Makedonia van vranec, merlot en syrah. Terra Makedonia is hun topproject. Ze zijn er al tien jaar mee bezig en hopen de wijn eind van dit jaar op de markt te brengen.

Ezimit is een van de grootste producenten in Macedonië. Het wijnhuis is in 1994 begonnen en heeft inmiddels 400 hectare wijngaard in eigen bezit. Daar wordt 5 miljoen liter wijn van gemaakt en men heeft van een tweede winery additioneel 20 miljoen liter wijn ter beschikking.

Men zet voor 100% in op export. Kroatië is momenteel de grootste afnemer. De stijl van het huis is wijnen die meteen drinkbaar zijn. Rode wijnen zijn sappig met soepele tannines.

We proefden:

• 2014 viognier: Ezimit is een van de weinige wijnhuizen in Macedonië met viognier. Het ras blijkt het hier goed te doen. Zuivere zachte wijn met aangenaam bittertje en goede vulling. (€1,99 af huis)
• 2014 pinot grigio: fraicheur, klein zoetje, aangenaam bittertje (€1,99)
• 2013 muscat frontignan (€2,50)
• 2014 chardonnay barrique met 3 maanden houtrijping, zachte zuren en melontonen.
• 2014 Cuvée red: van cabernet en syrah. Te warm geserveerd.Ouderwetse stijl.
• 2013 vranec barrique: anderhalf jaar rijping op gebruikt hout. Sappig en fruitig. Zachte rijpe tannines met voldoende concentratie. Mooi.
• 2013 plavac mali (de Kroatische naam voor kratosija). 15,5% alc. Zwoel.
• 2012 Terre Makedonika: de topper van de proeverij. Van vranec, merlot en syrah. Mooie combi van de lokale specialiteit vranec met de twee Franse toppers. Nog niet gelanceerd. 12 maanden Amerikaans en Frans eiken. Mooie wijn. Zacht. Rijp. Sappig met mooie ronde tannines.Wordt vermoedelijk eind van dit jaar in Macedonië gelanceerd.

Importeur in Nederland: Univin.

Dag 3 Macedonië: Dalvina Winery

Op naar Dalvina Winery waar general manager Zoran Peev ons eerst door het bedrijf leidt. Dat is in volle gang. Chardonnay en temjanika zijn net geoogst. Terwijl wij er zijn komt  de vranec binnen. En als laatste wordt cabernet sauvignon geoogst. De oogstwagens komen net binnen en alles is in volle gang. Kom daar in Frankrijk maar eens om, midden in oogsttijd hebben ze echt geen tijd voor je. Hier nemen ze de tijd gewoon en we kunnen het bedrijf in werking zien. Wel zo leuk!

Dalvina is in 2007 gestart. In 2008 was de eerste oogst. Toen nog 2,2 miljoen liter. Nu heeft men al een capaciteit van 5 miljoen liter. De helft van de inmiddels 340 hectare wijngaarden is nieuw, de rest betreft wijngaarden van 35 à 40 jaar oud. 99% zijn eigen druiven, de rest is ingekocht. Men produceert veel meer rood (70%) dan wit (30%). Dit jaar maakt men ook wat mousserend, een voorzichtige start met 8.000 flessen van chardonnay. Helaas krijgen we die niet te proeven.

tijdens de tasting worden we vergezeld door Anke Schüler, de Oostduitse ‘flying winemaker’ uit Dresden die ook wijnproducenten in andere landen zoals Hongarije bijstaat. We proeven:

• 2014 Astraion. Van zupljanka, hetzelfde druivenras als de Zwitserse chasselas. Fris, wat neutraal. Licht bloemig. Zachte zuren. (€2,60 ex winery)
• 2014 temjanika. Zacht, muskaatachtig. Bleomig. Zachte zuren. (€3)
• 2014 chardonnay. Heeft 6 maanden rijping op Macedonisch eikenhout gehad. De houttonen zijn nu nog redelijk sterk, maar de wijn heeft al een mooi mondgevoel en een goede balans. (€13)
• 2014 rosé van muscat hamburg (ook wel muscat trollinger genoemd). “Godsin”.  Volgens Peev een wijn voor vertrouwen, want zoetig. Ook boers en met een afwijkende smaak. Zeker niet mijn stijl rosé, maar wellicht heeft hij generaliserend gelijk.
• 2011 vranec “Tiver”. Sappig en fruitig. Fris, geen barrique, mooie gerijpte neus, mooie kleur, aangenaam donker fruit. Heel rijp en zacht. Prima wijn voor €3 af wijnhuis.
• 209 Dalvina “Synthesis” vranec cuvée barrique: eikenhout uit Macedonië, opvallend sterke neus, zachte tannines en rijp/
• vranec (portstijl) met 21% alc. Rubytype. Men bezint zich nog op een goede exportnaam. Zoet en fruitig. Best lekker.
• We sluiten af met een mooie rakija van 48% alc. Fijn fruit en aangenaam zacht.

Binnenkomst van de vranec

Dalvina heeft nog geen Nederlandse importeur.

Savatiano van Papagiannakos met Kretenzer kip. Καλή όρεξη!

Weer eens Grieks gekookt. Een traditioneel kipgerecht uit Kreta uit mijn kookboek ‘De Mediterrane keuken’. Met een soort rösti (pannenkoek van geraspte aardappel), ruccola en stukjes malse kipfilet met mosterd-oreganosaus en kaasblokjes.

En zo doe je dat…
Stukjes kipfilet aanbraden. Afblussen met 150ml witte wijn en 1EL milde mosterd. Vocht iets laten verkoken tot dat de kip bijna gaar is (paar minuutjes). Op het einde verse oregano erbij, blokjes graviera-kaas en het sap van een citroen (bij gerecht voor 4 p.). Op smaak brengen met zout en peper. Bij gebrek aan Griekse graviera-schapenkaas, heb ik Comté genomen, vergelijkbaar smaakprofiel met zoetje en het smelt een beetje.
Van geraspte aardappelen pannenkoekjes bakken. Op het bord een aardappelpannenkoekje, een lepel kipfilet en wat ruccola doen.
Καλή όρεξη! Kali orexi! Eet smakelijk!

Domaine Papagiannakos
Erbij uiteraard een Griekse witte wijn, van de savatiano-druif: 2013 Markopoulo, savatiano van Domaine Papagiannakos. Wat een geweldig fijne wijn! Zacht, milde zuren, vol, citrus en wat tropische elementen. Gekregen van Astrid Schreuders, te koop bij AlbertsTaste.nl van Albert van Efferen (€10,95). Erg genoten van wijn & spijs èn de mooie combi.
De wijngaarden van Domaine Papagiannakos bevinden zich in Attica, meer specifiek in Markopoulo, zo’n 20km ten Zuiden van de luchthaven van Athene. Het wijnhuis bestaat sinds 1919. 3e generatie wijnmaker Vassilis Papagiannakos heeft recent een ultramodern mileuvriendelijk wijnbedrijf opgezet. Hij werkt biologisch en maakt deze wijn van 50 jaar oude savatiano-stokken.

Savatiano
Savatiano, weer zo’n voor de meesten onbekend druifje, hoewel het in Griekenland nota bene het meest aangeplante druivenras is. Onbekend levert meestal verrassingen op. Zo ook bij bovenstaande wijn. Mooie ontdekking.

Savatiano is een Grieks druivenras. De naam komt vermoedelijk van ‘savvato’, dat ‘zaterdag’ betekent, maar de reden wordt me niet duidelijk. Het ras komt veel voor in Attika en Midden- of Centraal-Griekenland. Als je ‘m al kent, dan is dat waarschijnlijk van de Griekse harswijn Retsina. Savatiano kan goed tegen droogte en hitte, maar heeft maar weinig zuren. Daarom wordt hij vaak aangevuld met druivenrassen als de assyrtiko of roditis, die van nature een hogere zuurgraad hebben. Zo krijgt je blendwijn meer fraicheur. Maar willen we dat altijd? Ik merk steeds meer dat (veel) zuren de gastronomische inzetbaarheid vermindert. Lees: met een wijn met veel zuren kun je bij wijn-spijscombinaties niet altijd goed uit de voeten. De zuren staan een harmonische match met eten soms in de weg. Savatiano heeft daar geen last van. Dat hebben we ook gemerkt bij de savatiano van Domaine Papagiannakos. Juist door de milde zuren, past de wijn uitstekend bij het gerecht. De wijn is daardoor ook de favoriet van menig sommelier. Overigens: Jances Robinson noemt in haar druivenbijbel ‘1368 grapes’ slechts twee aanbevolen wijnproducenten bij het druivenras savatiano: Papagiannakos en Roxani Matsa. Wat Papagiannakos betreft, ben ik het zeker met deze aanbeveling eens!

Assyrtiko van Wine Art Estate – Idisma Drios, zeker geen Grieks drama

Gisteren dronken wij bij kalkoencurry met mango een mooie wijn van druivenras assyrtiko uit het Griekse wijngebied Drama. De wijn van Wine Art Estate – Idisma Drios is echter zeker geen Grieks drama!

Vatrijping
Idisma Drios betekent letterlijk rijke zoetheid. Het duidt op de zoetheid en het aroma van lagering op eikenhouten varen. De wijn is niet alleen op eiken vaten vergist, maar heeft ook zes maanden vatrijping ondergaan en krijgt daardoor een subtiele zachtheid en romigheid en fijne vanilletonen.

Kwaliteitsras
Het inheemse druivenras assyrtiko is een echt kwaliteitsras en is vooral bekend van het eiland Santorini, waar er niet alleen droge wijnen van worden gemaakt, maar ook Vinsanto. De druif toont zich er uitgesproken mineralig, mede door de vulkanische bodem, en met veel concentratie. Om de plant tegen de droogte op Santorini te wapenen, heeft men er een heel speciaal geleidingssysteem voor ontwikkeld, basked-trained op z’n Engels. De stok lijkt op een mandje of emmer, waarbij de takken om de druiventrossen zijn gevlochten om ze te beschermen tegen de harde wind. dankzij de droogte, zijn de stokken in verhouding ook redelijk ver uitelkaar geplant.

Zuurgraad
Maar ook elders in Griekenland, zoals in het noordelijke Drama, doet de druif het goed. Het citrusachtige blijft, maar daar is ie fruitiger en zelfs wat tropisch, met tonen van perzik, en ook wat eleganter. Zijn karakter wordt echter overal gedomineerd door een mooie zuurgraad, zelfs bij hete klimatologische omstandigheden.
Assyrtiko is mede daardoor een geschikte blendpartner, bijvoorbeeld van het druivenras savatiano (vooral bekend van de harswijn Retsina) om diens lage zuurgraad te compenseren. Dat geldt ook voor de rassen athiri en aidani. En vanwege de mooie zuren, wordt assyrtiko steeds populairder; inmiddels is er in Griekenland al zeker 1.700 hectare mee aangeplant.
Recent DNA-onderzoek heeft aangetoond dat assyrtiko vermoedelijk een kruising is van twee andere druivenrassen, namelijk gaidouria x platani.

Assyrtiko past bij gegrilde vis en andere visgerechten, maar het advies voor deze wijn van Idisma Drios was ook kipcurry met ananas. Onze kalkoencurry met mango leek me dus niet te misstaan, en ik had gelijk! Mooie combi van het Indiase gerecht met een boeiende Griek.

Idisma Drios assyrtiko is te koop bij AlbertsTaste.nl voor €14,95.

40 jaar VVN vinologen: aftrap van het jubileumsjaar in Rotterdam

40 jaar Verenigde Vinologen Nederland, dat moet gevierd worden! En dus trokken op zondagmiddag 19 januari jl. meer dan 80 vinologen en wat aanhang naar Rotterdam om in het vernieuwde Wereldmuseum herinneringen op te halen en bij te praten.
We werden natuurlijk verwelkomd met een glaasje champagne van Pommery, die inmiddels de ‘huisleverancier’ van de club is.

Jubileumplannen
Na de bruisende ontvangst werden we meteen deelgenoot gemaakt van de diverse jubileumsplannen van de organisatie. Zo is er in september een jubileumsfeest, vind er in oktober een studiereis naar Jerez plaats en plant men een heus jubileumboek waarin 40 vinologen voor een bepaald jaar een anekdote, verhaal, leuke foto of herinnering aan een mooie wijn of gebeurtenis kunnen inzenden. Meer hierover krijgt u binnenkort allemaal in huis, dus hou het nieuws in de gaten! Daarnaast vertrekt binnenkort de lustrumreis van de Wijnacademie, met vinologen en oud-studenten.

Wijn-spijs
Maar het draaide die middag allemaal om wijn-spijs. Het team van het restaurant van het Wereldmuseum heeft vijf mooie gerechtjes geselecteerd en aan het einde van ons event werden chefkok Wim Severijn en maître-sommelier Ingrid Buikema met een ‘lekker flesje’ in het zonnetje gezet. Hans Bijvoets, importeur van Spaanse en Italiaanse wijnen (Anfors), had speciaal voor ons vijf bijzondere Spaanse en Italiaanse wijnen gekozen. Mooie stof tot discussie aan de tafels dus.

De volgende vijf combinaties stonden ons te wachten:
1. Op lage temperatuur gegaarde Shetland-zalm, mosterd, gezouten karamel, karnemelk, gordal-olijf, keta-kaviaar, zilverui en dille. Aardige start, prima kwaliteit vis, maar persoonlijk had ik van een kersvers sterrenrestaurant iets spannenders dan zalm verwacht. Erbij: 2011 IGT Sicilia van Planeta. Een echte ‘Etna bianco’, een mooie vulkanische wijn van de Etna van 95% carricante en 5% riesling. De witte wijn van het inheemse ras carricante (wie kent ‘m niet…?) viel in de smaak en misstond niet bij het gerechtje. Lekker bittertje en anijstonen. Nooit van gehoord, en dat als liefhebber van ‘vergeten’ druifjes! Carricante wordt dikwijls verward met cataratto, maar het zijn dus twee verschillende rassen. Carricante wordt wel vaak geblend met cataratto, inzolia of minella bianca. Lekker bij zwaardvis of sashimi. Maar vooral: minimaal 60% van de blend van de Etna bianco (zelfs 80% voor Etna bianco Superiore). Typische aroma’s zijn sinaasapppel en grapefruit, oranjebloesem, (ster)anijs en wit fruit met frisse zuren en een mooie mineraliteit. Zelfs de jonge wijnen kunnen wat honing tonen. Mede door het bijzondere druivenras een interessant begin van ons preuvenementje.
2. De volgende combi leverde meer discussie op, niet in de laatste plaats door de wijn. De gegrilde geelvin-tonijn, crème van rode bietjes, zoute vinger, kropsla, Granny Smith, chorizo bellota en hazelnoten was erg lekker en had een fijn zoetje en wat bbq-aroma’s. De begeleidende wijn kwam uit Bierzo: 2011 Bierzo, godello, sobra lias, van Mengoba. Vergist en gerijpt op grote houten vaten. Voor mij een beetje teveel ‘Hubo’-houttonen die het prachtige gerechtje deden ondersneeuwen, maar daar was niet iedereen het mee eens. Godello is inmiddels uit de vergetelheid getrokken, terecht! Een prachtige veelbelovende druif die in onder meer in de DO Valdeorras, DO Monterrei en DO Bierzo furore aan het maken is. Zo is Telmo Rodriguez, een van Spanje’s veelbelovende wijnmakers, een grote voorvechter van dit ras. Het ras toont mineraliteit en is op zich zeer geschikt voor houtrijping. In Portugal (Douro en Dão) is het ras trouwens bekend als gouveio.
3. Hierna was het de beurt aan rood uit Spanje. 2010 DO Valle de Orotava, “La Solana” van Suertes del Marqués bij geroosterde aubergines met zwarte venusrijs, bundelzwammen, jonge knoflook, 7 spices en ponzu. Ponzu, voor de liefhebbers, is een friszure Japanse vinaigrette-achtige saus van rijstazijn, mirin (zoete rijstwijn), bonitovlokken (gedroogde, gefermenteerde, gerookte tonijn)en konbu (zeewier) die op smaak is gebracht met yuzu of een andere citrusvrucht. Eventueel kan er ook sojasaus ook worden toegevoegd (ponzu shoyu ofwel sojasausponzu). Weer iets nieuws geleerd, nadat ik deze week ook al voor het eerst met yuzu kennismaakte; geweldig!
Wederom een prachtig gerechtje met veel smaak. De bijpassende wijn is gedurfd, hij komt namelijk uit Teneriffe! De wijn is ongefilterd en het druivenras is de listán negro. Alweer zo’n onbekend druifje, goed zo! In dit geval is de druif nog van voor de druifluisepidemie, pre-phyloxera dus. Bijzonder. De wat gekoeld geserveerde wijn is fris en soepel. Verrassend lekker en goed passend bij het gerecht! Listán negro (of listán prieto) is het rode ras van de Canarische eilanden en met name van Teneriffe. Ook hier weer veelvoorkomende verwarringen, namelijk met negramoll of als mutatie met donkere schil van palomino fino. DNA-onderzoek weerspreekt beide theorieën echter. Van listán negro worden tegenwoordig op de vulkanische bodems van Teneriffe zeer aangename aromatische wijnen gemaakt.
4. We vervolgden met entrecôte van Ierse Black Angus, crème van knolselderij, fondant-aardappel en penjapeper. Erbij een mooie krachtige Italiaan: 2011 Bolgheri Rosso van Michele Satta. Satta, die zelf uit het Noorden komt, fietst in de Toscaanse blend een teroldego. Apart. De wijn is een blend van 30% cabernet, 30% sangiovese, 20% merlot, 10% teroldego en 10% syrah en heeft 12 maanden barriquerijping en daarna nog eens 6 maanden flesrijping gehad. Wat zal ik zeggen? Mooie wijn. Mooi gerecht. Prachtige combi!
5. De afsluiting was al even prettig met een tarte tatin-appeltaartje met kaneel, vanilleroom en amandel met de 2010 Passito del Veneto, “Piazza Scheeti” van Azienda Agricola Fornaro. Deze passito wordt gemaakt door garganega-druiven na de pluk in kisten te drogen te leggen om zo het suikergehalte van de druif geconcentreerder te maken. Het sap dat na de persing overblijft ontwikkelt zich in 9 maanden tot een stroperige donkergele wijn met een intense ingedroogde fruitsmaak en amandeltonen.

Wijnacademie
Ondertussen had zich ook VVN-voorzitter Cees van Casteren bij het gezelschap gevoegd. Hij prees zich gelukkig met zoveel aanwezige vinologen en een mooie start van het jubileumjaar. Ook wees hij op de goede relatie met de Wijnacademie. De aanwezigheid van Wijnacademie-voorzitter Ron Andes en opleidingsmanager Klazien Vermeer toonden de sterke band van beide organisaties.
En terwijl een deel van de aanwezigen zich al verheugde op de wijnreis naar Zuid-Afrika, is het voor de rest weer even wachten. Ik zeg: tot ziens in Jerez!

¡Salud!